Ucisk na nerw – objawy, opis i leczenie
Autor MUDr. Peter Bednarčík CSc.
Rewizja
Często budzisz się z nieprzyjemnymi odczuciami, takimi jak mrowienie lub drętwienie? Często odczuwasz ostry ból podczas poruszania się, który czasami ustępuje, by ostatecznie pojawić się ponownie? Jedną z przyczyn może być ucisk na nerw. Czasami mówimy o ucisku na nerw, będącym stanem ostrym powodującym poważne objawy, zwłaszcza ból. W rezultacie występują ograniczenia w codziennych czynnościach lub zaburzony sen.
Dowiedz się, czym dokładnie jest ucisk na nerw, co pomaga w łagodzeniu tego stanu i jak można mu zapobiegać. Co może pomóc w łagodzeniu bólu, obrzęku i stanu zapalnego? Przeczytaj więcej tutaj.
Ucisk na nerw - objawy
- Ból
- Mrowienie
- Osłabienie
- Inne nieprzyjemne odczucia w miejscach, do których prowadzi uciśnięty nerw.
Ból może być ostry, piekący lub tępy i może mu towarzyszyć uczucie drętwienia dłoni lub stóp. Pacjenci często opisują to uczucie tak, jakby kończyny ich „nie słuchały”. Problemy mogą nasilać się podczas wykonywania pewnych ruchów lub czynności, np. obracania głowy lub rozciągania pleców.
Obciążone zostają również kończyny dolne nie są oszczędzane, do których ból promieniować może z dolnej części pleców (jeśli występuje ucisk na nerw w odcinku lędźwiowym kręgosłupa lub ucisk na nerw kulszowy).
Ból i drętwienie kończyn górnych należą natomiast do objawów uciśniętego nerwu w odcinku szyjnym kręgosłupa. [1]
Tylko lekarz może postawić prawidłową diagnozę. Nie korzystaj z tego ani żadnego innego artykułu w internecie, by postawić sobie diagnozę. Nie zwlekaj z wizytą u lekarza i zajmij się swoim stanem zdrowia odpowiednio wcześnie.
Opis i przyczyny ucisku na nerw
Ucisk na nerw – co to jest?
Ucisk na nerw to stan, w którym nerw jest uciskany lub ściskany przez otaczające go struktury, takie jak kości, mięśnie, ścięgna lub obrzęki. Ucisk ten może powodować ból, mrowienie, osłabienie lub utratę czucia w obszarze unerwianym przez nerw. Do ucisku na nerw może dochodzić w różnych częściach ciała, a dotknięty obszar staje się źródłem bólu lub innych nieprzyjemnych doznań. [2]
Przyczyny ucisku na nerw
Ucisk na nerw występuje, gdy nerw jest narażony na nadmierny nacisk ze strony otaczających go tkanek (kości, chrząstki, mięśni lub ścięgien). Do ucisku może dojść w wielu częściach ciała – do najczęstszych zalicza się uciśnięty nerw w dolnej części pleców, ucisk na nerw w biodrze lub ogólny ucisk korzeni nerwowych.
Ucisk na nerw może być związany z następującymi sytuacjami:
- uraz,
- długotrwałe obciążenie spowodowane powtarzającymi się ruchami,
- niewłaściwa pozycja ciała podczas pracy,
- sporty wysokiego ryzyka,
- otyłość,
- niektóre choroby (np. reumatoidalne zapalenie stawów, stany zapalne).
Do ucisku na nerw dochodzi również w wyniku przepukliny krążka międzykręgowego lub gdy w stawach dotkniętych chorobą zwyrodnieniową stawów tworzą się narośle kostne. Narośle mogą pojawić się również na kręgosłupie. [3],[4]
Czynniki ryzyka przy ucisku na nerw
Ucisk na nerw może dotknąć każdego, zwłaszcza osoby starsze. Ucisk na nerw w okolicy nadgarstka, a w szczególności zespół cieśni nadgarstka, który jest jednym z zespołów uciskowych, dotyka częściej kobiety.
Za czynniki ryzyka ucisku na nerw uważa się:
- cukrzycę,
- niektóre prace monotonne (np. praca na linii montażowej),
- ciążę,
- długotrwałe leżenie w łóżku,
- choroby tarczycy. [5]
Diagnostyka
W diagnostyce stosowane są różne procedury.
- Podstawą jest badanie fizykalne, które lekarz może uzupełnić badaniami krwi.
- Następnie stosowane są metody obrazowania, takie jak zdjęcia rentgenowskie, obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego i ultrasonografia.
- W postawieniu diagnozy pomaga również elektromiografia (EMG) – badanie czynności elektrycznej mięśni i nerwów. [6]
Jeśli objawy ucisku na nerw nie ustępują po kilku dniach odpoczynku i nie odpowiadają na samoleczenie, należy udać się do lekarza. Objawami ostrzegawczymi są trudności z chwytaniem lub trzymaniem przedmiotów w dłoniach i znaczne osłabienie kończyn, które uniemożliwia normalne poruszanie się. [7]
Czy wiesz, że?
- Ucisk na nerw w okolicy nadgarstka (zespół cieśni nadgarstka) dotyczy 6 na 100 osób (w przypadku mężczyzn) i 9 na 100 osób (w przypadku kobiet). [8]
- Rwa kulszowa, będąca wynikiem ucisku na nerw kulszowy, dotyka w ciągu całego życia nawet 40% populacji. [9]
- Prawdopodobieństwo wystąpienia ucisku na nerw wzrasta po 50. roku życia. [10]
Powikłania w przypadku braku leczenia
Nieleczenie ucisku na nerw może prowadzić do szeregu powikłań:
- Trwałe uszkodzenie nerwu: Jeżeli nerw jest uciskany przez dłuższy czas, może dojść do trwałego uszkodzenia włókien nerwowych, co może powodować przewlekły ból, osłabienie lub utratę czucia.
- Atrofia mięśni: Jeżeli nerw unerwiający dany mięsień pozostanie ściśnięty, może to doprowadzić do osłabienia lub utraty masy mięśniowej w dotkniętym obszarze.
- Utrata czucia: Może dojść do trwałej utraty czucia w obszarze unerwianym przez nerw.
- Komplikacje związane z ruchem: Nieleczony ucisk na nerw może wpłynąć na zdolność ruchu w dotkniętym obszarze, co może prowadzić do problemów z chodzeniem, chwytaniem przedmiotów lub innymi codziennymi czynnościami.
Uszkodzenie nerwu
Atrofia mięśni
Utrata czucia
Trudności z poruszaniem się
Zalecamy nie odkładać leczenia ucisku na nerw
Nie zwlekaj z leczeniem ucisku na nerw, a w przypadku problemów zdrowotnych lub wątpliwości co do swojego stanu zdrowia, udaj się do lekarza specjalisty. Zapobiegniesz w ten sposób niepotrzebnym komplikacjom zdrowotnym.
Ucisk na nerw – leczenie
Odpoczynek i leczenie zachowawcze są zazwyczaj wystarczające, aby pacjenci w ciągu kilku dni lub tygodni całkowicie wyzdrowieli. Jeśli ucisk trwa krótko, zazwyczaj nie występują żadne długotrwałe problemy. Gdy nacisk na dany nerw ustąpi, jego funkcja zostaje w pełni przywrócona. W przypadku długotrwałego ucisku na nerw mogą wystąpić trwałe zmiany i przewlekły ból. [11]
Pierwszym zaleceniem przy ucisku na nerw jest zwykle przestrzeganie odpoczynku w dotkniętej okolicy. Należy unikać czynności lub ruchów, które powodują ucisk i pogarszają dolegliwości.
Kolejny krok zależy od nasilenia i przyczyny ucisku.
Leki
Jeżeli konieczne jest stosowanie leków, zazwyczaj są to:
- niesteroidowe leki przeciwzapalne
- lub kortykosteroidy.
Leki te łagodzą ból, stan zapalny i obrzęk.
Fizjoterapia
Fizjoterapia pomaga rozciągnąć i wzmocnić mięśnie w dotkniętym obszarze. Przyczynia się to do złagodzenia nacisku na dany nerw. Fizjoterapeuta zaleci również odpowiednie ćwiczenia do wykonywania w domu.
Ortezy i kołnierze czasowo unieruchamiają problematyczny obszar i przyspieszają jego regenerację. [12]
Masaże łagodzą ból wywołany przez uciśnięty nerw i rozluźniają napięte mięśnie. Delikatny masaż może dać lepszy efekt niż intensywny, głęboki masaż. [13]
Jeżeli leczenie zachowawcze nie przynosi efektów i problemy utrzymują się przez dłuższy czas, rozwiązaniem może być zabieg operacyjny. Interwencję chirurgiczną stosuje się np. w ciężkich przypadkach przepukliny krążka międzykręgowego lub zespołu cieśni nadgarstka. [14]
Uwaga
Sposób leczenia ucisku na nerw może ustalić wyłącznie lekarz po rozważeniu ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Dlatego nie należy traktować tego artykułu jako gotowej instrukcji schematu leczenia, który może ustalić wyłącznie lekarz.
Profilaktyka
Ryzyko ucisku na nerw można zminimalizować na różne sposoby.
- Ucisk na nerw między żebrami może być wynikiem złej postawy ciała. Ważne jest, aby pamiętać o zachowaniu wyprostowanej postawy ciała zarówno podczas stania, jak i siedzenia.
- Ucisk na nerw w plecach może być związany z osłabieniem mięśni pleców. Regularne ćwiczenia wzmacniające mięśnie przynoszą w dłuższej perspektywie bardzo dobre efekty.
- Przy czynnościach, które wiążą się z wykonywaniem powtarzających się ruchów i jednostronnym obciążeniem, warto robić regularne przerwy. [15]
- Przestrzeganie zasad ergonomii chroni plecy, kończyny i inne części ciała. Przykładem może być ergonomiczna klawiatura i mysz lub odpowiednio ustawiony monitor komputerowy. Krzesło lub stół z regulacją wysokości oferuje wiele pozycji odciążających. [16]
Leczenie w środowisku domowym i samoleczenie
W środowisku domowym można wdrożyć nie tylko działania profilaktyczne, ale w razie trudności można również wypróbować wspomagającego „samoleczenia”.
- Połączenie zimnych i ciepłych kompresów pobudza krążenie krwi w dotkniętym obszarze i może łagodzić ból spowodowany uciskiem na nerw.
- Uniesione nogi w okolicy kolan łagodzą nacisk na kręgosłup, co pomaga przy ucisku na nerw w okolicy pleców.
- Ćwiczenia rozciągające i joga łagodzą napięcie mięśni i ból.
- Wysokiej jakości sen sprzyja regeneracji organizmu i może przyspieszyć ustępowanie objawów. [17]
Ważne informacje dotycząca leczenia ucisku na nerw
Ucisk na nerw może wystąpić w różnych częściach ciała, jeśli nerw jest narażony na nadmierny nacisk otaczających tkanek.
Uciskowi na nerw towarzyszy ból, mrowienie lub obniżona wrażliwość w obszarach, do których prowadzi dotknięty nerw.
W leczeniu stosuje się przede wszystkim metody zachowawcze – fizjoterapię, leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, ortezy lub masaże.
W przypadku długotrwałych i poważnych dolegliwości ulgę może przynieść zabieg chirurgiczny.
Podsumowanie i zalecenia dotyczące postępowania w przypadku ucisku na nerw
Udaj się do lekarza
Sposób leczenia ucisku na nerw zawsze ustala lekarz na podstawie ogólnego badania, oceny stanu zdrowia i po postawieniu dokładnej diagnozy.
Leczenie przyczynowe ucisku na nerw
Po badaniu ogólnym lekarz zaleci leczenie przyczyny ucisku na nerw. W związku z chorobą doradzi również w zakresie możliwych zmian stylu życia i dalszego postępowania.
Łagodzenie bólu, obrzęku i stanu zapalnego
Leczenie objawowe skupia się na objawach lub symptomach (oznakach) choroby. Takie leczenie może znacząco poprawić jakość życia i wspierać kompleksową terapię w trakcie choroby.
Źródła, linki i literatura
[1] Stuart A. Uszczypnięty (ściśnięty) nerw. WebMD, 13. Październik 2021 r. Dostępny pod adresem: https://www.webmd.com/pain-management/compressed-nerves
[2] Zaciśnięty nerw. Mayo Clinic, 22. Styczeń 2022 r. Dostępny pod adresem: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pinched-nerve/symptoms-causes/syc-20354746
[3] Zaciśnięty nerw. Mayo Clinic, 22. Styczeń 2022 r. Dostępny pod adresem: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pinched-nerve/symptoms-causes/syc-20354746
[4] Stuart A. Uszczypnięty (ściśnięty) nerw. WebMD, 13. Październik 2021 r. Dostępny pod adresem: https://www.webmd.com/pain-management/compressed-nerves
[5] Zaciśnięty nerw. Mayo Clinic, 22. Styczeń 2022 r. Dostępny pod adresem: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pinched-nerve/symptoms-causes/syc-20354746
[6] Zaciśnięty nerw. Mayo Clinic, 22. Styczeń 2022 r. Dostępny pod adresem: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pinched-nerve/symptoms-causes/syc-20354746
[7] Johnson J. Jak leczyć zaciśnięty nerw. Medical News Today, 11. Kwiecień 2023 r. Dostępny pod adresem: https://www.medicalnewstoday.com/articles/320045
[8] Petrie T. Fakty i statystyki dotyczące zespołu cieśni nadgarstka: co należy wiedzieć. Verywell Health, 22. Grudzień 2022 r. Dostępne na stronie: verywellhealth.com/facts-about-carpal-tunnel-syndrome-5524726.
[9] Rwa kulszowa: wszystkich nerwów. Harvard Health Publishing, 19. Luty 2016 r. Dostępny pod adresem: http://www.health.harvard.edu/pain/sciatica-of-all-the-nerve
[10] Ściśnięte nerwy. Cleveland Clinic, 7. Kwiecień 2020 r. Dostępny pod adresem: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/6481-pinched-nerves
[11] Zaciśnięty nerw. Mayo Clinic, 22. Styczeń 2022 r. Dostępny pod adresem: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pinched-nerve/symptoms-causes/syc-20354746
[12] Zaciśnięty nerw. Mayo Clinic, 22. Styczeń 2022 r. Dostępny pod adresem: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pinched-nerve/symptoms-causes/syc-20354746
[13] Johnson J. Jak leczyć zaciśnięty nerw. Medical News Today, 11. Kwiecień 2023 r. Dostępny pod adresem: https://www.medicalnewstoday.com/articles/320045
[14] Zaciśnięty nerw. Mayo Clinic, 22. Styczeń 2022 r. Dostępny pod adresem: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pinched-nerve/symptoms-causes/syc-20354746
[15] Zaciśnięty nerw. Mayo Clinic, 22. Styczeń 2022 r. Dostępny pod adresem: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pinched-nerve/symptoms-causes/syc-20354746
[16] Johnson J. Jak leczyć zaciśnięty nerw. Medical News Today, 11. Kwiecień 2023 r. Dostępny pod adresem: https://www.medicalnewstoday.com/articles/320045
[17] Johnson J. Jak leczyć zaciśnięty nerw. Medical News Today, 11. Kwiecień 2023 r. Dostępny pod adresem: https://www.medicalnewstoday.com/articles/320045
Jak łagodzić ból, obrzęk i stany zapalne?
.png "ph"){kind=small}
